پاکستان په غزه د قبضې او اسرائيلي جارحيت په کلکه غندنه د فلسطينيانو د خپلواکۍ حق غوښتنه کوي ٬ نګران خارجه وزير جليل عباس جيلاني

اسلام آباد۔15اکتوبر(اے پی پی) د بهرنيو چارو نګران وفاقي وزير جليل عباس جيلاني ويلي چې پاکستان په غزه د قبضې او اسرائيلي جارحيت په کلکه غندنه كولو سره د فلسطينيانو د خپلواکۍ د حق غوښتنه کوي٬ د اسلامي مرستې تنظيم (او آي سي) د اېګزېكټو كمېټۍ بېړنۍ غونډه د روانې اکتوبر مياشتې په اتلسمه نېټه کېږي٬ پاکستان تل د فلسطین د مسئلې په اړه ښكاره دریځ خپل کړے، په شهري ودانۍ او عامو وګړو د بريدونو او دغزې محاصرې سخته غندنه كوؤ٬ اسرائیل باید د نړیوالو قوانینو رعایت او د بشري حقونو درناوې باوري كړي٬ ، اسراییل له شپږو لسیزو زیاتې مودې څخه په فلسطيني اولس ظلم او زياتې كوي٬ اسرائيل دې د فلسطين په اړه د ملګرو ملتونو د قراردادونو احترام وکړي، پاکستان د 1967 کال نه وړاندې پولو د القدس شريف پلازمينې سره يو خپلواکه فلسطيني رياست غواړي، نګران وزيراعظم د چين د صدر په بلنه په درېم بي آر اېف فورم كښې ګډون كوي٬ دورې سره به د پاکستان او چین همکاري زياته شي٬ سي پېك څخه به د سیمې نورو هیوادونو ته هم ګټه ورسي، د ګرين انرجي ٬ سپېس ټېکنالوجۍ، د كركيلې برخو كښې به د تفاهم یادښتونه لاسلیک شي، پاکستان او چین قوي دوه اړخیزه اړيكې لري. نګران وزيراعظم به د چين صدر ٬ وزيراعظم او مهمو شخصياتو سره سره په فورم كښې ګډون كوؤنكو نړيوالو لارښودو سره ملاقاتونه وكړي٬ د چين سرمايه كارو او كارپورېشنز مشرانو سره ملاقاتونه هم د پروګرام برخه دي ٬ نګران وزيراعظم به د د شنجيانګ خپلواكې سيمې هم دوره كوي او دغلته به په تاريخ جومات كښې د جمعې لمونځ ادا كړي۔ نګران خارجه وزير د اتوار په ورځ خبري كنفرنس ته خپل خطاب كښې ووئيل نګران وزيراعظم انوار الحق كاكړ به د چينتائي صدر شي جن پنګ په بلنه په درېم بي آر اېف فورم كښې ګډون كولو له په 17 او 18 اكتوبر د چين دوره كوي۔ وزيراعظم به فورم ته خطاب كوي۔ د فورم سرخط ” کنېکټیویټی ان اے ګلوبل اوپن اکانومی ” غوره كړے شوے دے۔ خارجه وزير ووئيل وزيراعظم به د دې دورې په مهال چينائي صدر شي جن پنګ ٬ وزيراعظم او مهمو چينائي شخصياتو سره هم ملاقاتونه كوي۔ وزيراعظم به فورم كښې ګډون كوؤنكو نړيوالو لارښودو او كاروباري شخصياتو سره ملاقات كوي۔ ده زياته كړه چې وزيراعظم به فورم كښې د ګډون په موقعه د لويو چينائي ادارو او بزنس كارپورېشنز لارښودو سره ملاقاتونو كښې پاكستان كښې د كډې په پروژو د خيالاتو څرګندونه كوي۔ په دې موقعه به ګرين انرجي ٬ سپېس ټېکنالوجۍ او د كركيلې په شمول نورو مهمو برخو كښې د تفاهم یادښتونه لاسلیک شي۔ ده ووئيل دورې سره به د پاکستان او چین همکاري زياته شي۔ د سی پېک او بی آر آئی لس كلونو په بشپړ كېدو دا فورم كولې شي۔ ٬ نګران وزيراعظم به د د شنجيانګ خپلواكې سيمې هم دوره كوي۔ شنجيانګ صوبه په سي پېك كښې بنيادي اهميت لري كومه چې پاكستان سره تړلې ده او نور 8 هېوادونو هم يو بل سره تړي۔ وزيراعظم انوار الحق كاكړ به په شنجيانګ پوهنتون كښې يوې دستورې ته خطاب كوي۔ دې به كارروباري ورورولۍ سره ملاقاتونه هم كوي۔ وزير اعظم د جمعې لمونځ د شنجيانګ په تاريخي جومات كښې كوي۔ ده ووئيل د آئي سي او اېګزېكټو كمېټۍ بېړنۍ غونډ په 18 اكتوبر جده كښې كېږي٬ پاكستان به هم دې غونډه كښې ګډون كوي۔ ده ووئيل فلسطين مونږ لپاره ډېر مهم دے او د اسرائيل لخوا په سول آبادۍ د جارحيت په نتيجه كښی تر دې دمه د سوؤنو په شمېر مېرمنې او ماشومان مړه شوي دي٬ مونږ د غزه ناكه بندۍ غندنه كوؤ۔ د غزه اولس د اوبو ٬ خوراك او دويانو په شمول د بنيادي ضرورت څيزونو كمي سره مخ دي۔ ده ووئيل اسرائیل د فلسطینی اولس نسل كشي كوي٬ اسرائیل باید د نړیوالو قوانینو رعایت او د بشري حقونو درناوې باوري كړي٬ اسراییل له شپږو لسیزو زیاتې مودې څخه په فلسطيني اولس ظلم او زياتې كوي٬ اسرائيل دې د فلسطين په اړه د ملګرو ملتونو د قراردادونو احترام وکړي، پاکستان د 1967 کال نه وړاندې پولو د القدس شريف پلازمينې سره يو خپلواکه فلسطيني رياست غواړي۔ د يوې پوښتنې په ځواب كښې ده ووئيل پاکستان په غزہ كښې د بشري مرستې په لړ كښې ملګرو ملتونو او نورو نړيوالو ادارو سره تماس نيولے دے ولې د بده مرغه د غزه محاصره شوې ده۔ ده ووئيل پاكستان د غزې فلسطيني وروڼو سره هر ډول مرسته كولو له چتو دے ٬ ګاونډي هېوادونو سره تماس نيولے دغسې چې د بشري خواخوږۍ په بنياد د مرستې سامان ورسولې شي۔ د سی پېک په اړه د يوې پوښتنې په ځواب كښې ده ووئيل د سي پېك اولنے پړاؤ ترسره شوے دے او په دويم كار روان دے۔ ده ووئيل د روسيه صدر پيوټن هم په بي آر اېف فورم كښې ګډون كوي٬ وزيراعظم به فورم كښې ګډون كوؤنكو نړيوالو لارښودو سره ملاقاتونه كوي۔ د منځني ختيز او نړيوالو چارو حوالې سره د پاك چين ستراتيجۍ په اړه ده ووئيل دواړه هېوادونه د مهمو سيمه ايزو او نړيوالو چارو حوالې سره د ګډې ستراتيجي لري۔ ده ووئيل وزيراعظم به د خپلې دورې په مهال چينائي مشرتابه سره د منځني ختيز په مسئلو د خيالاتو څرګندونه كوي۔ پاكستان كښی د غېر قانوني مېشته بهرنيو وګړو په اړه د يوې پوښتنې په ځواب كښې ده ووئيل د كوم فرق نه غېر ټولو له به پاكستان پرېښودل وي۔ ده ووئيل دا يوه متفقه پرېكړه ده۔ په قانوني توګه دلته پاتې كېدونكي به پرېشانه كولې نه شي۔ د يوې بلې پوښتې په ځواب كښې ده وئيل افغانستان سره د پاكستان ښې اړيكې دي٬ پاكستان د زلزله ځپليو مرستې پېشكش كړې وو خو افغان حكومت ووئيل چې په داخلي توګه زمونږ ضرورت ترسره شوے دے نو ځكه مو د مرستې سامان نه دے لېږلې۔ دې ته بل كوم رنګ وركول مناسب نه دي۔ ده ووئيل په تبت كښې افغان خارجه وزير سره په زړه پورې ملاقات وشو او داسې كوم تاثر نه وو چې افغانستان پاكستان څخه د مرستې سامان اختسل نه غواړي۔ د فلسطین په اړه ده ووئيل پاکستان ته د فلسطين د دريځ تائيد كړے دے۔ ده ووئيل مونږ له به د فلسطين مسئلې په پېل كېدو غور كول وي٬ اسرائيلي جارحيت څو لسيزو څخه روان دے او روانه وضعه د دغې لړۍ يوه كړۍ ده۔ ده ووئيل د او آئی سی غړي هېوادونه د فلسطین مسئلې په دوه رياستي حل متفق دي او په دې دريځ كښې هېڅ بدلون نه دے راغلے۔ ده ووئيل د او آئی سی د 18اکتوبر غونډې يوه ايجنډا ده چې اسرائيلي جارحيت دے ختم كړے شي٬ د بشري خواخوږۍ په بنياد دې فلسطيني اولس ته د مرستې سامان رسول باوري كړې شي۔ د يوې بلې پوښتنې په ځواب كښې ده ووئيل په نړيواله كچه دا تاثر مضبوط شوے دے چې هند په يو شمېر هېوادونو كښې د وژنې او فساد خپرولو پېښو كښې ككړ دے ٬ په دې نه يوازې پاكستان بلكې د منطقې نور هېوادونه او نړيواله ورورلي هم اندېښنې سره مخ ده۔ د آذربائيجان اوسنۍ دورې په اړه ده ووئيل د آذربائیجان په شمول يو شمېر هېوادونو سره پاكستان ژور تړون او مينه لري٬ دغلته خلق په كورونو پاكستانې بېرغ رپوي۔ ده وئيل د كشمير په سمئله د پاكستان د دريځ تائيد كړے دے۔ پاكستاني شائقين ته د هند لخوا د وېزو نه وركولو په اړه ده ووئيل په دې اړه هند سره په سفارتي كچه تماس نيولے شوے دے٬ دا اندېښمن صورتحال دے ولې چې هند د نړيوالو قوانينو خلاف ورزي كړې ده او ددې چې څومره هم غندنه وكړې شي كمه ده۔ ده ووئيل د هندي اقدام اجازه نه نړيوال قوانين وركوي او نه د آئي سي سي چارټر۔